وحدت نوعی متعلق یقین و شکوحدت متعلق یقین و شک به حسب مفهوم، نه مصداق خارجی را وحدت نوعی متعلق یقین و شک گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفوحدت نوعی متعلق یقین و شک، عبارت است از وحدت مفهومی متعلق یقین و شک، به گونه‌ای که متعلق یقین و شک، اگر چه در خارج به دو وجود موجود است، اما از آن‌جا که وحدت مفهومی داشته و هر دو از افراد یک مفهوم کلی به شمار می‌رود از وحدت برخوردار است؛ در نتیجه، وحدتی که در باب متعلق یقین و شک در استصحاب مراد است تحقق می‌یابد. ۲ - اقوال اصولیاناصولیون در این که وحدت نوعی متعلق یقین و شک، برای جریان استصحاب کافی است یا نه، اختلاف دارند، برخی مانند مرحوم «مظفر» وحدت نوعی را کافی ندانسته و وحدت خارجی را ضروری می‌دانند، با این استدلال که وحدت نوعی به معنای وحدت مفهومی است، در حالی که معنای استصحاب این است که مستصحب در خارج باقی است و آثار شرعی هم، در خارج بر آن مترتب است، و نفس ماهیت من حیث هی مراد نیست؛ برای مثال، اگر نسبت به کلی نجاست یقین وجود داشته باشد و سپس درباره برداشته شدن آن شک شود، اما درباره فرد خارجی آن که نجاست از نوع خون است یا بول تردید به وجود آید، با این که مستصحب (متعلق شک و یقین) وحدت نوعی دارد، به دلیل آن که وحدت شخصی خارجی ندارد، استصحاب جاری نمی‌گردد. [۱]
مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج ۲، ص ۲۹۱.
[۲]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج ۴، ص ۳۰۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «وحدت نوعی متعلق یقین و شک». رده‌های این صفحه : وحدت متعلق یقین و شک
|